نسیم کوهسار
اینجا ، صفحه ایست برای نوشتن حرف هایی که گاه ، درون ذهن آدم ورجه وورجه می کنند! و برای نوشتن حرف هایی که هیچ گاه ، بر زبان نیاورده ایم!نسیم کوهسار
اینجا ، صفحه ایست برای نوشتن حرف هایی که گاه ، درون ذهن آدم ورجه وورجه می کنند! و برای نوشتن حرف هایی که هیچ گاه ، بر زبان نیاورده ایم!درباره من
قبلا:گل پسری بودم از دیار کوه و کویر!
الان:نمی دانم!
ادامه...
مثل عکس رخ مهتاب
امشب و دیشب و پریشب ، ماه رو دیدم ، که تقریبا کامل بود ، و باز ذهنم رو پر کرد از جنون!
چند روزی هست که لبه ی تیغ از سامرست موام رو دارم میخونم. کتاب قشنگیه. خیلی توصیفات و بیان دقیق و قشنگی داره. هرچی جلوتر میری هم بهتر و جذاب تر میشه.
دیشب به سرم زد و کلی سعدی نشستم خوندم. و با هر غزلش به خودم گفتم که یعنی چجوری یه نفر میتونه این قدر بیان شیرین و دلربایی داشته باشه...
یه چن تا نشریه «کتاب جمعه» دانلود کردم از نرم افزار طاقچه ، رایگانه. مربوط به سال های ۱۳۵۸ ایناس. به سردبیری احمد شاملو. نشریات جالبی به نظر میرسه ، مخصوصا این که درباره ی مسایل ادبی و اجتماعی و سیاسی مقاله ها و نوشته های جالبی داره ، اونم در دوران اوایل انقلاب با ویژگی های خاص خودش. اگه دوس داشتین بخونین شون.
چند تا بیت از سعدی بنویسم اینجا:
بشدی و دل ببردی و به دست غم سپردی
شب و روز در خیالی و ندانمت کجایی
تو جفای خود بکردی و نه من نمی توانم
که جفا کنم ولیکن نه تو لایق جفایی
تو چه ارمغانی آری که به دوستان فرستی
چه از این به ارمغانی که تو خویشتن بیایی
چه خوش است بوی عشق از نفس نیازمندان
دل از انتظار خونین ، دهن از امید خندان...
این بیت آخر ، با صدای همایون شجریان ، خون به دل آدم میکنه ، اصن وقتی این بیت رو میخونم ، صدای محزونش توی گوشم میپیچه ، دلم آدم یجوری میشه اصن...
این چند روز
ببین
من خیلی غرغرو ام! خیلی بعضی وقتا جدیدا منفی باف و دپرس و بدبین ام به بعضی چیزا! ولی بعضی از دوستام خیلی باز از من بدترن! جلو اونا من خوشبین خوشبیییینم! دیروز توی درمونگاه ، بیست و دو نفر بودیم و یه استاد! استاده گفته بود که همه ساعت هشت صب درمونگاه باشیم. مام خب قبل هشت طبق معمول رسیدیم اونجا ، داخل درمونگاه انگار سونای مرطوب راه انداخته بودن ، اونقدر که گرم بود و هواش دم داشت. یه دونه پنکه ی زپرتی فقط توی اتاق میچرخید که لطف میکرد و هوای بازدمی خودمونو دوباره میزد تو صورتمون. بعد خب من با این که خیس عرق بودم از همون اول و سر صب هم بود و کلا حوصله پوصله هیشکیو نداشتم ، ولی همیجوری آروم نشسته بودم، استاده هم طبق معمول یه بیست دقیقه ای دیرتر اومد. بعد یه کم بعضی مباحثو درس داد و توضیح داد ، « پ » کنارم نِشِسته بود ، گفت چقدر استاده مث تو آروم و با حوصله اس!! اصن شاخ و برگام ریخت ! جالب بود برام! بعد چند تا مریض دیدیم ، خیلی طول کشید ،یه چند تا سوال رو هم با بچه ها جواب دادیم و خیلی خودم حال کردم! یه مقدار معاینه شون و شلوغی درمونگاه همه مون رو کلافه کرده بود ، تا حدی که بچه ها میخواستن همو بخورن! دیگه هیچی ، به خیر گذشت و آخر سر ، استاده گفت بچه ها شما گروه متوسط به بالایی هستین ، چند نفرتون اوضاع تون خوبه ، ولی این کافی نیس! که دیگه بچه ها شرو کردن و از گرما و شلوغی و مباحث اضافی تدریس شده و... شکایت کردن و غر زدن و این مسائل! حالا به هرترتیب فهمیدم بابا اونا از من بهونه گیرتر و غرغرو ترن باز!
همونجا وسط درمونگاه ، از «پ» درباره جنسیت کلمات توی زبون فرانسه پرسیدم ، گفت آره همچین چیزی وجود داره ، و یه کم درباره زبان فرانسه صحبت کردیم و برام توضیح داد! علاقه مند شدم بش! برم یاد بگیرم فرانسوی!؟!
امروزاین کتاب براتیگان رو تموم کردم ، «ویلارد و جایزه های بولینگش» ! چرت محض! دوباره از همون کتاب فروشی آبان گرفته بودمش و پیشنهاد پسره ی کتابفروش اونجا بود. بعد جالبه این پسره ، اون پسره ای نبود که قبلا یه کتاب تو پاچه ام کرده بودااا ، یکی دیگه بود اصن! گفتم شاید این یکی دیگه عادت به کتاب انداختن به ملت رو نداشته باشه که متاسفانه اشتباه میکردم! دیگه من باشم به کتابای پیشنهادی این کتابفروشا گوش بدم...
دیشب سریال La Casa de Papel رو شروع کردم ، جنایی عه! خیلی خوب بود.
امروز سالروز صدور فرمان مشروطه بوده. نظرات مختلفی رو تا حالا پیرامونش شنیدم و خوندم . امیدوارم بعدا بتونم دو سه کتاب خوب و بی طرفانه بخونم درباره ش! چیزی که مهمه اینه که بعد از ۱۱۳ سال از امضا شدن این فرمان ، هنوز که هنوزه این مملکت در مفاهیم بنیادی دموکراسی و آزادی ، کمیت ش لنگ میزنه! ۱۱۳ سال اصلا زمان کمی نیست !
بالاخره یه روزی...
حدود دو هفته ای هست که دارم «بالاخره یه روز قشنگ حرف میزنم» از دیوید سداریس رو میخونم. ادبیات معاصر آمریکا. خب ، انتظار داشتم که به اندازه ی اتحادیه ی ابلهان بتونه جذبم کنه ، ولی اینطور نبود. اوایلش برام خسته کننده بود حتی ، خیلی آروم جلو میرفتم ، ولی از نصفه ی کتاب به بعد بهتر شد و الان که دیگه آخرای کتاب هستم ، نظرم از «یه کتاب حوصله سربر و پر از پرگویی و اطناب» به «یه کتاب نسبتا خوب با ایده ها و چالشای جالب»تبدیل شده.
یه تیکه ایش رو توی هواخواه گذاشتم امروز. یه بریده ی نسبتا گنده ش رو هم اینجا میذارم ، که البته روخونیش کردم و کیبورد گوگل تایپش کرد! دستش درد نکنه ، که وقت و حوصله مون رو ذخیره کرد!:)))
با این که جمعه بود ولی زیاد حوصله م سر نرفت. دیشب و امروز فیلم فارست گامپ رو دیدم و کتاب خوندم و وقت رو گذروندم فقط. آخر هفته های خوابگاه وقتی تنها و کم حوصله باشی چندان هیجان انگیز و دلچسب نیست . این هفته ای که میاد امیدوارم بتونم برم خونه ، اگه گندی به برنامه م زده نشه میرم .
آها
چند تا مساله که این آخرای خوندن این کتاب سداریس فهمیدم:
یک این که کم کم ادبیات معاصر آمریکا هم داره جذبم میکنه ، مث ادبیات فرانسه
دو این که از خوبیای فرانسویا اینه که توی سینما موقع فیلم دیدن صحبت نمیکنن ، برخلاف آمریکایی ها که خیل زر میزنن
سه این که زبان خارجه باید یاد گرفت ، اما مهمتر از اون اینه که در «زندگی واقعی»بتونی یادش بگیری ، یعنی توی همون جامعه
چار این که کلمات مفرد توی فرانسوی جنسیت دارن(اینو مطمئن نیستم)
پنج این که متن زیر رو بخون!
علی رغم تمام تلاش‌های مذبوحانه برای بازیافت، آمریکا هنوز به شکل فاجعه باری اسراف کار است. این داغی است که بر پیشانی مان خورده و تمام زورمان را هم می زنیم که با ترکیب یکتایی از احساس گناه و ریاکاری آن را بپوشانیم. در اولین شب سفرم وقتی دندانم را در دستشویی هتلِ شبی ۲۷۰ دلاری ام مسواک میزنم متوجه تابلوی کوچکی میشوم که رویش نوشته: زمین را نجات دهید!
فکر می کنم: باشه ولی چطوری!؟
روی تابلو میزان آبی که هر ساله در خشکشویی هتل ها مصرف می شود ذکر شده و زیرش نوشته که با عوض کردن روزانه ملحفه ها و حوله های اتاقم ، خودِ من به شخصه دارم آبِ با ارزش را از دستان پیاله شده یک کودک تشنه می دزدم. به ظرف آبِ جوشی که بی خودی همراه قوری ۱۵ دلاری چای به اتاقم می‌فرستند چنین درخواستی آویزان نیست، ظاهراً جنس آب این یکی فرق میکند. دقیقا عین همین تابلو «زمین را نجات دهید» را در بقیه هتل ها هم می بینم و می رود روی اعصابم. من مشکلی با دو بار استفاده کردن از یک حوله ندارم ولی وقتی که شبی فلان قدر دلار برای یک اتاق از من می گیرند وظیفه‌شان است که هر روز ملحفه ها را عوض کنند. اگر دوست داشتم شب به همراه میلیاردها سلول مرده ی پوست روی تخت بخوابم یا در خانه می ماندم و یا می رفتم پیش دوستانم. من هیچ وقت خودم پول اتاقها را نمی دهم ولی متنفرم از اینکه با من کاری کنند تا به خاطر خواستن خدماتی که یک هتل گرانقیمت موظف به ارائه شان است احساس گناه کنم.
در یک کافه زنجیره ای در سن فرانسیسکو یک تابلو می بینم که رویش نوشته:« دستمال از درخت ساخته می‌شود - صرفه جویی کنید» و اگر یک وقت این یکی را ندیدید یک متر آنطرف‌تر تابلوی دیگری نصب شده با این مضمون که: « اگر در مصرف دستمال اسراف کنید درخت ها را از بین می برید»! خب فنجان ها هم از کاغذ درست شده اند ولی وقتی که قهوه ی ۴ دلاری ات را سفارش می دهی حرفی از درختان عظیم سکویا به تو نمی زنند. احساس گناه فقط شامل خدماتی است که مجانی ارائه می شوند اگر قرار بود بابت هر برگ دستمال ۱۰ سنت بگیرند شک ندارم اینقدر نازک درستشان می کردند که مجبور شوی برای مبارزه با چشمه آب جوشی که همیشه از سوراخ ریز روی درِ لیوانت فوران میکند بیشتر دستمال اسراف کنی.
بالاخره یه روزی قشنگ حرف میزنم
دیوید سداریس
صدا
فردا بخش رو خواهم پیچاند ، به صورت نیمه قانونی!
پس فردا هم به صورت قانونی تعطیلیم ، روز قبل امتحان! از اون موهبات این بخشه که تقریبا توی هیچ بخش دیگه ای نصیب مون نمیشه!
امروز که گذشت ، قرار بود کنفرانس بدم. دیروز رو هم به صورت قانونی ، بخش نرفتم و کل روز رو مطلب آماده کردم و اسلاید آماده کردم. بهترین اسلایدهایی بود که تاحالا آماده کرده بودم. کلی افکت و عکس و طراحی گذاشته بودم وسط اسلایدا! با کی نوت لپتاب درست کرده بودم و به خاطر این که روی سیستم ویندوز نمیشه کی نوت رو باز کرد ، به فیلم اکسپورتش کردم ! کل روز وقتم رو گرفت. امروز که رفتم و فلش رو وصل کردم به سیستم کلاس ، فلش رو نخوند ، فلش منشی رو هم نخوند . بعدش حتی فلش «پ» رو که داشت قبل من اراِئه میداد و فلشش روی سیستم بود رو هم دیگه نخوند! کلا سر لجاجت داشت بامون سیستم. استاد گفت مشکلی نداره و قرار شد اسلایدا رو براش ایمیل کنم.خلاصه که زحمات یک روز ، اونم توی هفته ی منتهی به امتحانم ، بر باد فنا رفت ، که البته زیاد برام مهم نیس.
دارم Imagine از جان لنون رو میشنفم
بعضی آهنگا هستن ، که باید همه چیز دست به دست هم میداده تا اونقدر خوب بتونن از آب در بیان.
Bésame mucho از آندره بوچلی ، از اون آهنگاس ، انگار واسه چند دقیقه ، خدا ، صداش رو توی حنجره ی بوچلی امانت گذاشته! اگه یه روز بخوام صدای خدا رو بشنفم ، انتظار دارم صداش ، به همون حزن ، مهربونی و امیدواری صدای بوچلی توی این آهنگ باشه...مخصوصا وقتی از عمق روحش ، Besame mucho رو به زبون میاره...
الان دارم میشنومش
و اونقدر توی این نیمه شبِ نیمه تاریکِِ اول مردادی ، به عمق تک تک سلول های وجودم نفوذ میکنه صداش که حد نداره...
امشب
دارم یه مجموعه ی یک ساعته تلفیقی موسیقی کلاسیک بی کلام گوش میدم!
اتاق تاریکه ، ماه ، نور نقره ای خودشو میپاشه روی میز و لپتاب و دیوار و فرش اتاق
پریشب ، شب امتحان اپیدمیو بود ، امتحانی که ازش اصلا خوشم نمیومد و فقط دوست داشتم پاسش کنم و تموم شه
موقعی که داشتم مبحث بیماری های روانی ش رو میخوندم ، این فکر توی ذهنم جرقه زد که هرچقدر آدم فکر کنه که از نظر روانی سالم تره ، احتمالا همونجا جرقه ی به فنا رفتن خودش رو زده!
همون شب ، موقعی که میرفتم واسه شام ، ماه رو دیدم که طلوع کرده بود ، خیلی خیلی قشنگ و درخشان ، توی پس زمینه ی نارنجی افق. ماه شب چهارده. خیلی قشنگ بود. بعضیا میگن ماه شب چهارده ، باید سایکوز میشه ، آدمو روانی میکنه. بعضیام میگن نه. از نظر علمی هم مث که رد شده. من میگم ماه شب چارده شاید باعث سایکوز نشه ، ولی آدمو یاد خیلی چیزا میندازه ، یاد خیلی چیزا.
همون شب ، ماه گرفتگی رو یادم رفت ببینم ، صبحش یادم افتاد. امتحان اپیدمیو کار خودشو کرد و ذهنمو اون قدر درگیر کرد که یادم رفت خسوف رو ببینم. یاد پارسال همین موقعا افتادم که ماه گرفتگی شده بود و با بچه ها رفتیم دیدیم.
همینطوری که داشتم میرفتم واسه شام ، صدای خش خش برگا رو شنیدم. خیلی خلوت بود. تابستون خوابگاه خیلی بده ، سخته ، ولی خلوتی ش رو دوس دارم. قبلا ، تا همین دو سه سال پیش ، اگه ازم میپرسیدی ، میگفتم خلوتی رو دوس ندارم ، الان میگم تنهایی و خلوتی رو ترجیح میدم به شلوغ و سر و صدا.
دیروز «ر» اومده بود. با هم رفتیم کتاب فروشی آبان! همین چند روز پیش گفته بودم دیگه آبان کمتر میرم و این حرفا! این بار به خاطر تخفیف تابستونه ی بیشترش نسبت به بقیه ی جاها ، رفتیم دوباره! برقش قطع شده بود و با نور گوشی دنبال کتابا گشتیم. چشمم به کتاب »هواخواه« افتاد ، که هم اسم کانال تلگرام مونه! نویسنده ش ویت تان نوین بود ، و جایزه ی پولیتزر ۲۰۱۶ رو برنده شده. یه کم ورق زدم ، و گفتم بخرمش. بعد از یه پسره ای که اونجا بود ، از براتیگان کتاب خواستم ، در رویای بابلش رو آورد که خونده بودمش ، بعد «ویلارد و جایزه های بولینگش» رو آورد ، اینم برداشتم ، و با بیست درصد تخفیف خریدمشون. ظهر هم قبل امتحان یه کتاب از کتابخونه دانشکده گرفته بودم. حالا شیش هفت تا کتاب نخونده توی کمدم دارم که فک کنم تا اواسط پاییز واسه ام بس باشه. بعد رفتیم پردیس کتاب ، اونجا دو تا کتاب واسه ریحان خریدم ، «ر» هم یه کتاب از سلینجر خرید و یکی هم از نیکلای گوگول. شام رفتیم پیتزا خونه ، وسطای شام «ر» ازم پرسید شلوغی رو ترجیح میدم یا خلوتی رو. و اونجا بود که به فکر افتادم که شلوغی که برام مزاحمت ایجاد نکنه رو باهاش مشکلی ندارم ، ولی شلوغی زیاد رو قطعا دوس ندارم.
ماه از پنجره کوچید
بهار از درخت
گوزن از قصه
و شعری که می گفتم
دیگر ادامه نیافت
همه چیز تمام شد
سوار قطار شدی و رفتی
حالا باید
در شهری دور باشی
در قلب من چکار می کنی؟
رسول یونان
تحول
پریشب تصمیم گرفتم ورزش رو شروع کنم! بعد از چهار ماه! بعد یهو موقع شام خوردن ، از بچه ها شنیدم که باشگاه ، بسته س تابستون! گفتم لعنت به این شانس که تا خواستیم ورزش کنیم ، باشگاهو تعطیل کردن! ولی شبش ، رفتم سمت چمن فوتبال که یه مقدار بدوم. نرم افزار ورزش گوشی رو هم بعد یک سال ازش استفاده کردم. حدود سه کیلومتر رو دویدم و آهنگ شنفتم و راه رفتم. خیلی خیلی خیلییی روحیه ام رو بهتر کرد.
دیروز فهمیدم که باشگاه رو تعطیل نکردن ، دیشب هم رفتم باشگاه و هم بعدش رفتم دویدم!این بار چهار کیلومتر! بعدش چند دقیقه نشستم توی چمن ، ماه رو نگاه کردم لابلای سکوت و تاریکی و تنهایی. چمن ها ، گل کرده بودن ، گل های سفید. شوپن گوش دادم،
این کتابی که دارم میخونم ، مادام دوپاری اثر آندره لامبر ، خیلی از نظر تاریخی جالبه ، به تاریخ و فرهنگ فرانسه خیلی علاقه دارم ، مخصوصا از قرن هجده به بعد ، و این کتاب دقیقا دست گذاشته به حدود بیست سال قبل از انقلاب کبیر فرانسه ، زمانی که لوئی پونزدهم شاه بود و مادام دوپاری وارد دربار شد و اتفاقایی که طی حضورش در دربار فاسد فرانسه افتاد. لازم بود که بتونم توی یه رمان جمع و جور ، اتفاقای اون سال ها رو بخونم .
یک جایی ، لوئی شونزدهم ، ولیعهد شونزده ساله ، به همسرش ماری آنتوانت میگه:
خانم ، این ادب و خوش لباسی و شیکی و نزاکت که شما در این جا می بینید مظاهر صوری یک جامعه است که فساد اخلاق آن را تباه کرده و این ظواهر شبیه به نقش و نگار عمارتی ست که پی و دیوارهای آن ویران می باشد.
چقدر وصف حال آشناییه!مگه نه؟
بی حالی
بی حوصله م
هم بی حوصله ام و هم بی حال ، و هم تا حدودی افسرده. از عصرای جمعه ی این شهر متنفرم ، بی حاصل ترین و مزخرف ترین ساعت های هفته ام ، مربوط به همین ساعت ها هست ، و همین ، اون قدر بد و چرت هست که اصلا مغز آدم رو به فنا میفرسته ، و یه کاری میکنه که دوس داشته باشی فقط این بلاتکلیفی با خودت و جهان دور و برت تموم بشه.
دو روزه که به شدت مغزم داغونه ، نه حوصله ی صحبت کردن دارم ، نه حوصله ی جواب دادن ، نه حوصله ی فکر کردن ، نه کتاب خوندن ، نه فیلم دیدن ، نه قدم زدن ، نه زندگی کردن. هر مکالمه ای که شروع می کنم ، مراقبم که گند نزنم و متاسفانه گاهی گند زده میشه بهش. واسه همین سعی می کنم کمتر حرف بزنم و همین هم باعث میشه بی حوصله تر بشم ، سیکل معیوبی شکل گرفته!
دیشب ، از حرم که برگشتم ، فقط میخواستم که بخوابم! همیشه شبایی که روز بعدش تعطیلم رو تا سحر بیدارم و با کتاب و فیلم و... مشغول می کنم خودمو ، دیشب اونقدر خسته و بی حس و حال بودم که فقط دوس داشتم هیچ عاملی مزاحمم نشه و فقط بتونم بخوابم ، و خوابیدم!
امروز ، بعد از مدت هااا ، کتاب «به زنی در حوالی تهران» ناصر ندیمی رو باز کردم ، سه چار سال پیش خریده بودمش. پر از سانسوره. اون پسره ی کتاب فروشی «آبان» توی پاچه م کردش ، مث اون کتاب دیگه ای که از محمدسعید میرزایی پارسال بهم انداخت. بعد از اون دیگه کمتر «آبان» رفتم و هر بار هم که رفتم ، فقط به حرفاش گوش دادم و هر کتابی که پیشنهاد میداد رو فقط یه چار تا ورق میزدم و نمیخریدم و فقط کتابی که میخواستم رو میگرفتم. چند ماهی هم هست که دیگه نرفتم. این کتاب ناصر ندیمی رو هم الان نشستم یه تیکه هاییش رو خوندم ، بد نبود ، ولی اونقدرام به دلم نچسبید ، متوسط بود.
بعدش گزیده ی شعرای فاضل نظری رو خوندم ، که «ح» آورده بود تا بدم به «پ» ، خودم قبلا قطع جیبی ش رو داشتم ، کتاب خوبی بود ، دو سه سال پیش هدیه دادمش و از اون زمان به بعد هم دیگه فک کنم فاضل نظری نخوندم ، امروز دوباره یه کم خوندم ، مخصوصا اون غزلی که توی بیت آخرش میگه:«تنهایی و رسوایی ، بی مهری و آزار » رو ، و یاد قدیما افتادم. خوشحالم که دیگه سلیقه م از فاضل رد شده و دیگه شعرای فاضل راضی م نمی کنه!
گلدون های حسن یوسف رو گذاشتم پشت نوری که از پنجره میومد داخل و یه کم غلظت و شدت ش کمتر بود و نمیسوزوندشون ، یه کم به حال اومدن.
آهنگ Un Amor از گیپسی کینگ خیلی به دلم نشست ، الان هم که به یادش افتادم پلی ش کردم.
بلاگ اسکای قات زده ، قالب وبلاگ رو عوض کرده! شکل قالب ش بدک نیس ، ولی خیلی نامنظمه برام! امیدوارم بشه عوضش کرد!
من بلدم حال خودمو خوب کنم ، ولی امروز تا دو سه ساعت دیگه چنین قصدی رو ندارم، چرا؟ چون هوای بیرون گرمه و میخوام فقط اینجا اپیدمیو بخونم و کار خاص دیگه ای نکنم.
دلم برای عصرای فروردین و اردیبهشت تنگ شده!
کاش ما آن دو پرستو بودیم ، که سفر می کردیم ، از بهاری به بهاری دیگر!
همین
تموز
دو هفته است که تنبلی کردم و ننوشتم! تنها علتش هم همین بوده ، نه از امتحان خبری بوده و نه کشیک داشتیم و نه شب ها کار خاصی داشتم! فقط تنبلی علتش بوده! و آیا میتونه اثر ناخودآگاه آبلوموف باشه یا نه!؟ آبلوموفیسم؟ حالا هفته های بعد امتحان هایی دارم که اصلا آسون نیستن و برای گذروندنشون باید خیلیییی بخونم ، ولی با این حال سعی می کنم در نوشتنم خللی ایجاد نشه!
هفته ی قبل ، توی مسیر برگشت به خونه ، دو تا کار رو تموم کردم: یکی کتاب آبلوموف ، دومی هم سریال چرنوبیل رو! هر دو هم به معنای واقعی عالی بودن! الان میبینم که هر دوتاشون هم مربوط به شوروی بودن و تا الان که این رو مینویسم بهش دقت نکرده بودم ، کلا غرق شده بودم توی این دو سه هفته توی فرهنگ و تاریخ شوروی!!
آبلوموف از معدود کتابایی بود که داخل متنش حرف اضافیِ قابل دورریختن و حذف شدن نداشت...کاش یاد بگیریم رخوت رو از زندگی کنار بزنیم ، قدر شتولتس ها و الگاهای خیرخواه زندگی مون رو بیشتر بدونیم و از مرحله ی تئوری و نظر دادن محض و غرزدن ، به مرحله ی عمل و تلاش برسیم ، و سر آخر از تارانتیف ها و ماتوه ایچ های فرصت طلب و دورو دور نگه داریم خودمون رو!
توی چرنوبیل ، از لگاسوف خیلی خوشم اومد ، دیالوگ های فیلم درباره ی حقیقت واقعا زیبا بود ، ما در زندگی خودمون خیلی به حقیقت بدهکاریم...خیلی...و اونجایی بیشتر از لگاسوف خوشم اومد که دقیقا دو سال بعد از انفجار چرنوبیل ، در انزوا خودکشی کرد ، تا نشون بده اگه که مرگ ما میتونه بیشتر از زندگی مون اثرگذار باشه ، بهتره که با آغوش باز پذیرای اون باشیم!
پریشب ، با «ر» رفتیم بیرون ...هوای خونه و شب های کویر و روندن میون خیابونای خلوت شهر توی نیمه شب! لذتش هنوز که هنوزه هر دوتامون رو سرخوش می کنه...یاد سالهای قبل تر افتادم ، که تا نیمه های شب بیرون میگشتیم و صحبت می کردیم ، و این روزا خیلی خیلی کم ، این فرصت نصیبمون میشه و ازین به بعد کمتر هم خواهد شد...یک جا ، موقعی که از کنار پارک و از شمالی ترین خیابون شهر رد میشدیم ، یک دستم رو از ماشین بیرون بردم ، یک دست به فرمون و یک دست در آغوش نسیم ...«ر» آهنگ گذاشته بود ، و آهنگ قشنگی بود ، و برای یک لحظه ی کش دار ، همه چی رو فراموش کردم ، و یاد چارلی افتادم توی «مزایای منزوی بودن» ، که همچین صحنه ای رو ذکر میکرد ، و به بی نهایت رسیده بود ، به «ر» گفتم این رو ، و در اون لحظه به بی نهایت رسیدم!
دیروز هم موقع برگشتن به این شهر ، توی اتوبوس ، شوپن گوش میدادم ، و موقع رد شدن از تونل ، و موقع نوسان نور و تاریک و روشن شدن چشم ها ، دچار همچین حس ای شدم ، انگار حس پرواز بود ، یه حس عجیب ، یه حس عجیب مث حس فیلمای درام دهه ی نود آمریکا!
بعد از رقص ، سوار وانت سَم شدیم. پاتریک این بار رانندگی می کرد. وقتی نزدیک تونل فورت پیت شدیم ، سَم از پاتریک خواست بزنه کنار. نفهمیدم جریان چیه. بعد سَم رفت پشت وانت سوار شد، فقط لباس رقص تنش بود. به پاتریک گفت که برونه ، و یه لبخندی تو صورت پاتریک نشست. حدس می زنم این کار رو قبلاً هم انجام دادن.
به هرحال ، پاتریک شروع کرد به رانندگی با سرعت زیاد ، و قبل از این که به تونل برسیم ، سَم سرپا ایستاد ، و باد دامنش رو پر از موج کرد. وقتی وارد تونل شدیم ، همه ی صداهای به خلاء کشیده شد و اهنگی از پخش ماشین جایگزین شون شد. یه آهنگ خیلی قشنگ به اسم سراشیبی. وقتی از تونل بیرون اومدیم ، سَم جیغی کشید ، جیغی از خوشی واقعی ، و همین طور هم بود. مرکز شهر ، چراغ های ساختمونو ها و همه چیزی اش آدمو با خودش می برد. سَم نشست و شروع کرد به خندیدن. پاتریک هم شروع کرد به خندیدن . منم شروع کردم به خندیدن.
و تو اون لحظه ، قسم می خورم که بی نهایت بودیم.
مزایای منزوی بودن
استیون چباسکی
پ.ن: راستی یادم رفت بگم
عنوان رو از اسم ماه تیر انتخاب کردم ، ماه تموز ، معادل تیر ماه در تقویم رومی
باباحاجی خدابیامرز زیاد استفاده می کرد از این لفظ
و بقیه بزرگترا و بی بی و بابابزرگ هنوزم استفاده می کنن
ساقه بامبو
مشغول خوندن آبلوموف شدم ، حدود سه چهار روزی هستش! توصیفات خیلی قشنگی داره گنچارف توی این کتاب ، و اون قدر بی شیله پیله همه چی رو شرح میده که آدم انگار توی اون صحنه واستاده و داره همه چی رو با چشم خودش میبینه!البته ترجمه ی فوق العاده تمیز سروش حبیبی هم بی تاثیر نیست توی این قشنگی نثر...امروز ، از ساعت نه صبح و بعد مورنینگ ، بخش رو پیچوندم و رفتم پردیس کتاب ، مث دیروز که بخش رو پیچوندم و رفتم کافه کتاب!! از نه و ربع تا یازده و نیم توی پردیس کتاب بودم و چندتایی غزل منتخب به انتخاب مهدی سهیلی خوندم ، و حدود بیست سی صفحه از کتابی در باب«نوشتن» ، و بعد هم دنبال کتاب عامه پسند بوکوفسکی گشتم که پیدا نشد ... توی قفسه ی کتاب های ادبیات خارجی ، چشمم به «ساقه ی بامبو» اثر سعود السنعوسی افتاد ، برنده ی جایزه ی بوکر عربی سال ۲۰۱۳ ، که مدتی بود دنبالش می گشتم و از رمان های عربی توصیه ی شده ی دوست عزیزی بود. به چاپ دوم رسیده بود ، اما به شمارگان عجیب ۵۵۰ تا! و قیمت عجیب تر ۴۵ هزار تومن! اتحادیه ی ابلهان رو دیدم که حدود ۵ ماه قبل از کتابخونه بیمارستان طالقانی کش رفته بودم (و البته دوباره فرستادمش همونجا ، بعد این که خوندمش) که قیمتش شده بود ۶۵ هزار تومن! دُن آرام از میخاییل شولوخوف رو دیدم با ترجمه ی م،ا به آذین ، مجموعه ی چهار جلدیش ، ۲۴۰ هزار تومن! خب ، همینجا بود که فهمیدم باید یه روز ، پولامو جمع کنم و واسه کتاب خریدن ، برم میدون انقلاب تهران و یه کیسه کتاب از اونجا بخرم ولاغیر!بگذریمساقه بامبو رو همونجا شروع کردم به خوندن که ببینم فضای داستانش چطوریه...درباره ی هوزیه (عیسی) نامی بود دورگه ، کویتی فیلیپینی. با ماجراهای تلخِ جذابی که برای خودش و خانواده ش اتفاق افتاده بود! و نثر و ترجمه ی خوبی که نشون میداد میشه روش حساب کرد به عنوان یه رمان دوست داشتنی...شاید بعدها مجالی بشه بخرمش ، یا این که همونجا پراکنده وار بخونمش...اول این کتاب ، جمله ای نوشته بود ، از خوزه ریزال ، جالب بود و نغز و پرمغز:دیکتاتوری وجود ندارد انگاه که بردگانی نباشند!
هیچ
پریشب ، افطار رفتیم کوه سنگی ، جمعمون جمع بود ، هوا هم بعد بارون و تگرگ روز قبل ، حسابی خنک و تمیز بود...بعد افطار ، یه کم قدم زدیم ، و پنج دقیقه ای هم با «ت» قدم زدم ، و حرز رو برام آورده بود که ازش تشکر کردم و یه کم درباره ی گل یاس و پیچ امین الدوله و تفاوت شون صحبت کردیم ، و کلی بوته ی پیچ امین الدوله دیدم که عطر گلهاش واقعا واقعا واقعا عالی بود...
دیروز ، از چهارساعت و نیمی که توی راه بودم ، چهار ساعتش رو فیلم دیدم! دو قسمتِ اول چرنوبیل رو دیدم ، که واقعا قشنگ بود...از سوم راهنمایی که یه مطلبی توی کتاب مبتکران علوم خونده بودم درباره ش ، یه چیزایی میدونستم از حادثه اش...و همیشه با خودم ابعاد فاجعه رو میسنجیدم...دیروز که این سریال رو دیدم ، فهمیدم چقدر میتونه خساراتش گسترده و غیرقابل باور باشه...خیلی تمیز ساخته ن این فیلمو...بعدشم چند قسمت فرندز دیدم که خیلی چسبید!
دیشب ، وسطای شب با «ر» رفتیم بیرون...کافینو رفتیم و دور زدیم توی پارک...به یاد قدیما و شب های تابستون و ماه رمضون های گذشته...مخصوصا دو سال قبل که بیشتر ماه رمضون رو خونه بودیم و شبا ساعتای ۱۰-۱۱ از خونه میزدیم بیرون و میرفتیم قدم میزدیم ، توی هوای خنک شبای شهر نیمه کویری...! و حرف میزدیم و حرف میزدیم و حرف میزدیم...تا سحر بیرون بودیم گاهی...دیشب هم هم!
مزایای منزوی بودن رو تموم کردم ، شاید جزو معدود کتاب هایی باشه که سال ها بعد دوباره بخونمش...کتاب قشنگی بود
یک شنبه بخش رو که پیچوندیم ، یه ساعت رفتم کافه کتاب آفتاب ...هیشکی نبود...تک و توک مشتری هایی می اومدن و میرفتن...یه چرخ خیلی خوب زدم وسط کتابای فرانسه و آمریکا و ... آخرش ، قهرمان فروتن از بارگاس یوسا رو خریدم. امیدوارم کتاب خوبی باشه. منتظرم یه روز بتونم برم تهران و از بازار کتاب میدون انقلاب چند تا کتاب خوب و با قیمت ارزون تر و چاپ اصلی تر پیدا کنم و بیارم .
دیروز کتاب «زنی که دیگر نبود...» از پیر بوالو و توماس نارسژاک رو شروع کردم . کتاب «سرگیجه» شون رو چند ماه قبل خونده بودم. ژانر جنایی قشنگی داشت و همین باعث شد این کتاب رو هم بخونم. فیلم هاشون هم ساخته شده و فیلم های خوبی هم از آب دراومده ، مثل فیلم سرگیجه ی هیچکاک.
امروز!!
بامداد
دوم خرداد ، ساعت ۴ و ۳۵ دقیقه بامداد ، سالن مطالعه
تا حالا ، این موقع صبح فکر کنم اینجا ننوشته بودم ، اون هم وقتی که تنها توی سالن مطالعه نشسته باشم ، و اون هم توی دوم خردادی که شب تا صبحش بارون باریده باشه...و تازه ، سحر هفدهم ماه رمضون باشه!
دیشب ، و پریشب ، بارون بارید ، برخلاف انتظاری که از شروع خرداد داشتیم...نم نم بارون ، هوای خنک ، شبای ماه رمضون ...ترکیب قشنگی میشد ، اگه که امتحان اطفال این وسط نمیافتاد و همه چی رو به گند نمیکشید! البته ، از یه جهت هم خوبه ، این که تا چند روز دیگه تموم میشه این بخش و با هر نتیجه ای که رقم بخوره ، میشه این امید رو داشت که یه مدت دیگه ، خوشی و بی خیالی و رخوت ، برگرده به زندگی ، و بشه راحت تر پشت پنجره نشست و راحت تر خوابید و راحت تر قدم زد و راحت تر چایی خورد و زندگی کرد!
دیشب ، ( یعنی پریشب) موقع برگشتن ، و با شکمی مملو از پیتزا ، سری در حال دوران از شدت انباشتگی درونی ، از قافله عقب افتادم ، به یک دلیل ، اون هم بوییدن عطر پیچ های امین الدوله ی آویخته به نرده های حاشیه ی بلوار...و عطری که تا آخرین سلول های مغز آدمی نفوذ می کنن و رد پاشون رو ثبت میکنن...چند تایی هم جمع کردم ، و توی جیب چپوندم و آوردم با خودم...نرده های کوهسنگی هم پر شده از پیچ امین الدوله و عطر یاس گونه ی مست کننده ش...کی بشه که یه شاخه از این گل رو بکارم توی مغزم ، هر جا که رفتم همراهم باشه و عطرش رو داشته باشم همیشه ، مخصوصا ، موقع فکر کردن و شعر خوندن و قدم زدن...
منتظرم که این امتحان بگذره ، به سرم افتاده تابستون ، یه زمانی ش ، هروقت که شد ، دل بکنم از این جا ، برم یه جایی سمت گیلان و اردبیل ، «ح» و «و» ، سوداییم کردن...بس که از گردنه حیران برام میگن ، بس که عکسای اونجا رو نشون میدن...بس که «ح» از خوابیدن توی جنگل توی چادر برام میگه ، از دوچرخه سواری تا بالای کوه ، از زندگی لابلای درختا ، از نفس کشیدن میون ابرا...سرم میخواد بترکه از این حجم آرزو ، از اسیر بودن و اسیر موندن...
بیرون نم نم بارون میباره...نم نم بارون ، خیلی نرم و ملو ، حال میده یه اولافور بذاری ، بشینی تا خود طلوع آفتاب پشت پنجره ، بعد دو دقیقه به طلوع ، دراز بکشی روی تخت ، پنجره هم باز باشه ، سرما سرک بکشه تو اتاق ، پتو رو بپیچی دور خودت ، چشات یواش یواش گرم بشه ، بخوابی ، بخوابی ، بخوابی ، تا هروقت که از شدت خواب بترکی ! میشه یعنی؟ یه کم دیگه این درسای مزخرف و شیرین( مزخرف و شیرین؟ شاید!البته خودآزاری نیست!مزخرف ، از شدت مزخرف بودن! ، و شیرین به خاطر علاقه ی لعنتی ای که به این رشته ی بدبخت کننده دارم ، و نمیدونم چرا این طوری علاقه مندم بهش ، که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها و فلان) رو بخونم ، بعدش میرم این پلن رو اجرا کنم ! حله!مشخصه که دارم تو اوج منگی و خستگی مینویسم ، نه!؟
باز باران است و شب چون جنگلی انبوه
از زمین آهسته می روید
با نواهایی به هم پیچیده زیر ریزش باران
با خود او را زیر لب نجواست
سرگذشتی تلخ می گوید
کوچه تاریک است
بانگ پایی می شود نزدیک
شاخه ای بر پنجره انگشت می ساید
اشک باران می چکد بر شیشه تاریک
من نشسته پیش آتش در اجاقم هیمه می سوزد
دخترم یلدا
خفته در گهواره می جنباندش مادر
شب گران بار است و باران همچنان یکریز می بارد
سایه باریک اندام زنی افتاده بر دیوار
بچه اش را می فشارد در بغل نومید
در دلش انگار چیزی را
می کنند از ریشه خون آلود
لحظه ای می ایستد خم می شود آهسته با تردید
رعد می غرد
سیل می بارد
آخرین اندیشه مادر
چه خواهی شد؟
آسمان گویی ز چشم او فرو می بارد این باران
باز باران است و شب چون جنگلی انبوه
بر زمین گسترده هر سو شاخ و برگش را
با صداهایی به هم پیچیده دارد زیر لب نجوا
من نشسته تنگ دل پیش اجاق سرد
دخترم یلدا
خفته در گهواره اش آرام...
هوشنگ ابتهاج
پروانه ها
امروز ، دم دمای غروب بیدار شدم ، هوا گرفته بود ، بازم برخلاف ظهر که خیلی گرم شده بود هوا! یهو ، بعد چند دقیقه و دقیقا قبل این که بخوام برم بیرون ، تگرگ و رگبار شدید شروع شد! بارید و بارید ، حدود نیم ساعت! هوا سرد شد ، مث آخرای اسفند! ابرا غوغا کرده بودن...آروم تر که شد هوا ، رفتم واسه گرفتن افطار و توی مسیر ، از جاده ی خیس بارون و درختا و غروب یه عکسی گرفتم...ابرا رو نگاه کردم که شکلای مهیب و قشنگی داشتن ، و غروب رو ، که ابرا رو ارغوانی رنگ کرده بود و از لابلای درختای کاج ، یه منظره ی فوق العاده رو بوجود میاورد... آسمون رو نگاه کردم ، یاد گیله مرد افتادم ، و اون بارون شدید و هوای سرد و پتو و تفنگ و آجودان ها و گلوله و آخر داستان...چایی دم کردم و پنجره رو باز گذاشتم ، سفره افطارو پهن کردم و تنهایی ، نشستم سر سفره ... یه چشمم به سفره بود ، یه چشمم به آسمون ، که کم کم ابرا ازش کوچ میکردن...بعد افطار ، پا شدم اومدم کنار پنجره ، ماه رو دیدم ، نشسته بود اون بالای بالا...یه تیکه ابر تنها و کوچیک رو دیدم که از کنار ماه رد میشد ، خوش به حال اون تیکه ی ابر ، چقدر به آسمون ، به ماه ، به خنکای هوا نزدیک بود ، کاش میشد روی اون تیکه ی ابره نشست ، ماه رو تماشا کرد ، کاش میشد نماز رو روی اون تیکه ی ابر خوند...هوا خنک شده ، بازم پتو انداختم رو خودم و خنکای نسیم بعد بارون پوستمو مور مور میکنه...راستی ، پرتوی ماهتاب رو تا حالا دیدی ، وقتی که ماه وسطای آسمونه و چراغا رو خاموش می کنی و یه کم پرده رو می زنی کنار و خط صاف و نقره ای مهتاب ، میفته توی اتاق ، یه چیز عجیب و غریبه ! هیچ وقت فکر نمی کردم مهتاب بتونه این قدر شفاف و قشنگ باشه ، هر پرتوش ، بدیعه و بکره انگار!الان هم چراغو خاموش کردم ، مهتاب پخش میشه روی میز و لپتاب و گلدونا و انگشتام ، و چقدر قشنگ و لطیف و رویاییه نور مهتاب ، میون این همه نور مصنوعی و بی احساس و بی نشاط...
تو
مثل لاله ی پیش از طلوع دامنه ها
ـ که سر به صخره گذارد ـ
غریبی و پاکی
تُرا
ز وحشت طوفان
به سینه می فشرم
عجب سعادت غمناکی...
بشنو این رو:حال این روزا
امروز خسته و کوفته و زار و نزار ، از بخش برگشتم ، مثل دیروز! و مستقیم گرفتم خوابیدم ! سه ساعت بعد ، با ترکیب صدای آلارم و رعد و طوفان بیدار شدم...رگبار و بارون شدید میومد و هوا به نحو عجیبی سرد و بارونی و ابری بود! خواب از سرم پرید و متعجب بیرون رو نگاه کردم! امروز ظهر که از بخش برمیگشتیم ، یکی از گرم ترین روزای بعد عید امسال بود ، و حالا تبدیل شده به یه هوای خنک و بارونی و سودایی! عینهو پاییز و زمستون! هوا ، هوای ترکوندن مغزه!
این دو روز ، به دکتر میم مورد علاقه ی این روزای خودم نزدیک تر شدم! کم حرف تر و با حوصله تر و توی خودفرورفته تر و تنهاتر! مثل حال و هوای یکی دو سال اخیر! همون چیزی که یکی دو هفته ای بود که واضحا و کاملا علاقه داشتم مجددا بهش برگردم ! دیروز ، بعد از کلاس و قبل از جلسه ، حدود دو سه ساعت به غروب بود ، روبروی دانشکده روی یه نیمکت نشستم ، خیره شدم به درختا ، بوته های گل صورتی و سرخ ، آسمون ، ابرا و پرتوی مبهم آفتاب که از لابلای ابرا پخش میشد توی آسمون ، ساکت و خاموش! «سین» هم اون طرف تر روی یه نیمکتی نشسته بود...بعد چند دقیقه پا شد و منو دید ، اومد سمتم ، گفت میخوای تنها باشی ، گفتم بشین! نشست ، بوی عطرش و بوی سیگار قاطی شده بود! نمیتونستم این بو رو دوست نداشته باشم...ده دقیقه ای ساکت بودیم ، بعد ، گفت این زندگی به نحو قابل تاملی ( و قابل تحملی) مزخرفه! و پراکنده و آروم ، حرف زدیم ، از این که این زندگی شاید اون طوری که باید می بود و همه ی ما انتظار داشتیم ، نبوده ، نیست و نخواهد بود!از این که سال های پیش رویی رو که این قدر در ذهن و خیال مون براش برنامه ریزی می کنیم و خیالات فراوون و مختلفی رو براش متصور میشیم ، ممکنه هیچ وقت نرسیم بهشون ، حتی قبل از این که حتی به اون سال ها نزدیک بشیم ، همه چیز تموم شده باشه ، و چقدر مضحک و قابل ترحم و چندش میتونه باشه ، زندگی! به آسمون نگاه می کردم ، و به ابرایی که خیلی خیلی آروم حرکت می کردن و خاکستری بودن و بوی نم می دادن ، به شاخه های درخت بالای سرم نگاه کردم که برگای سبز بکر و خوشرنگ داشت ، و آبستن توت های نارس بود. با خودم گفتم ، همینجا ، توی میانه ی راه آرامش و بیهودگی و رهایی میتونم تموم شم ، و تموم نشدم! گفتیم ، شاید سال های سال بعد ، اتفاقایی که انتظارشون رو میکشیدیم برامون رقم بخوره ، شاید بشه اون طوری که میخوایم زندگی کنیم ، ولی هیچ وقت ، اردیبهشت نود و هشت و جوونی و بیست و سه سالگی مون برنمیگرده ، هیچ وقت اردیبهشت نود و هفت برنمیگرده ، هیچ وقت طراوت و شادابی و خیال خوش اون روزا برنمیگرده ، آدم اون سال ها هیچ وقت برنمیگرده و ما ، اون آدم گذشته نخواهیم بود...گفتیم ، حسرت کارای نکرده ی این سال ها خیلی بیشتر به دل مون خواهد موند تا حسرت و پشیمونی کارهای شاید حتی اشتباهی که مرتکب شدیم...کارهای نکرده و اشک های نریخته و خنده های مدفون شده و خیابون هایی که درشون قدم نزدیم ، بارشون بر دوش ما خیلی سنگین تر خواهد بود از اشتباهاتی که مرتکب شدیم و از خنده ها و اشک ها و قدم زدن های زندگی...
پشت میز و کنار پنجره ام ، مثل همیشه که می نویسم! پنجره بازه و هوای خنک خنک خنک ، پا میذاره تو اتاق ، یه پتوی نازک انداختم رو شونه هام ، بوی بارون و نم به مشامم میرسه ، میره مستقیم به لوب لیمبیک! عصری ، بعد قطع بارون پنجره رو باز کردم ، سرمو بردم بیرون ، چند تا نفس عمیق کشیدم ، دستمو نگه داشتم زیر قطره های پراکنده ی بارون ! یاد اون تک بیت آرش مهدی پور افتادم ،« مثل باران بهاری که نمی گوید کِی ، بی خبر در بزن و سرزده از راه برس» ! نفس کشیدم ، باز نفس کشیدم...یاد بچه ی دو ساله ی امروز توی بخش افتادم ، با صورت قشنگش ، و عصب صورت ش که نیمه فلج بود و موقع خندیدن ، طرح خاص و بدیعی داشت صورتش ، و از اتاق بیرون میومد ، و براش ادا اطوار که در میاوردیم ، میخندید و دوباره میرفت توی اتاق و باز تاتی تاتی میومد بیرون! آخر سر هم موقعی که راند تموم شد ، برای همدیگه بای بای کردیم و خدافظ ، اون رفت برای خودش و ما هم رفتیم دنبال کار و زندگی خودمون! و یاد گربه ی خاکستری و زرد این دور و برا افتادم ، که بعد گرفتن افطار ، دیدمش که جلوی خشکشویی کز کرده بود ، خیس خیس بود ، پشت گردنشو نوازش کردم ، هیچ حرکتی نکرد و فقط دو سه بار سرفه کرد! سرما خورده بود ، صداش هم میزدی ، نگاه نمی کرد! بی حال بی حال بود!بارون واسه بی سرپناها اصلا اتفاق رویایی و قشنگی نیست!